Na czym polega i jak się do niego przygotować?
Odczulanie, czyli immunoterapia, jest jedyną w 100% skuteczną metodą terapii schorzeń o podłożu alergicznym, znaną współczesnej medycynie. Inne, dostępne sposoby leczenia polegają na unikaniu styczności z alergenem, co jest to niestety bardzo trudne, lub na farmakoterapii, która tylko leczy objawy. Odczulanie skutkuje znacznym zmniejszeniem wrażliwości alergika na alergeny, a w rezultacie zupełnie usuwa lub znacznie ogranicza objawy chorobowe. Wykazuje również działania wspomagające i naprawcze systemu immunologicznego.
Rodzaje odczulania
Są dwie metody odczulania, które chory może wybrać po diagnozie i konsultacji z lekarzem alergologiem. Najczęściej wykorzystywane się iniekcje podskórne, które uznaje się za najskuteczniejszy sposób leczenia alergii.
Podczas ich stosowania są jednak niezbędne systematyczne wizyty u alergologa. Drugi rodzaj to tzw. odczulanie podjęzykowe. Jest to sposób preferowany jest przez pacjentów, którzy nie mogą regularnie przychodzić do poradni specjalistycznej. Poleca się go też małym dzieciom oraz osobom, u których istnieje podejrzenie wystąpienia wstrząsu anafilaktycznego. Ta metoda ma niskie ryzyko powstania działań niepożądanych.
Przebieg terapii odczulających
Na początku lekarz poda pacjentowi dawkę alergenów w postaci szczepionki. Zazwyczaj pierwszy etap odczulania trwa od 2 do 3 miesięcy, podczas których pacjent otrzymuje systematycznie rosnące dawki alergenu co 7 do 14 dni. Kolejna faza to tzw. terapia podtrzymująca, która polega na podawaniu kolejnych dawek co 4 do 6 tygodni. Cały proces całkowitego odczulania trwa od 3 do 5 lat.
Po każdym zastrzyku chory powinien pozostać w gabinecie pod obserwacją alergologa przez ok. pół godziny, ponieważ wtedy mogą pojawić się działania niepożądane, które będą wymagały szybkiej interwencji.
Wskazania do przeprowadzenia odczulania
Wskazania do immunoterapii określa specjalista, lekarz alergolog. Odczulanie polecane jest pacjentom zarówno z alergią wziewną oraz alergią na jad owadów. Tę metodę wykorzystuje się u osób w wieku od 5 do 45 lat. Nim odczulanie zostanie rozpoczęte, specjalista diagnozuje schorzenie i poświadcza rozpoznanie reakcji alergicznych testami skórnymi.
Czasami też trzeba oznaczyć miana przeciwciał przeciwko alergenom we krwi. Przed skierowaniem na immunoterapię, lekarz powinien udowodnić uczulenie na dany alergen oraz wykazać zależność między jego działaniem a objawami choroby.
Przeciwwskazania do odczulania
Przeciwwskazania do odczulania występują u osób, w których układzie immunologicznym istnieją zaburzenia wykluczające uzyskanie prawidłowej reakcji organizmu na leczenie. Są to np.: pacjenci z niedoborami immunologicznymi, ze schorzeniami tkanki łącznej oraz nowotworami. Okresowe przeciwwskazania obejmują także chorych, u których stwierdzono infekcje o podłożu wirusowym lub bakteryjnym.
Metody tej również nie zaleca się osobom z chorobami układu krążenia, której przebieg często bywa niestabilny. W każdym przypadku jednak przeciwwskazania musi ocenić specjalista, który dokonuje indywidualnej oceny stanu zdrowia pacjenta.
Jak się przygotować do odczulania?
W dniu, w którym ma być wykonany zabieg immunoterapii iniekcyjnej, pacjent powinien unikać nadmiernego wysiłku fizycznego i przegrzania organizmu, a na godzinę przed zabiegiem przyjąć odpowiednią dawkę leku przeciwhistaminowego. Jeżeli zastosuje się odczulanie metodą doustną – należy sprawdzić, czy nie występuje stan zapalny błony śluzowej w jamie ustnej lub jakiekolwiek inne jej uszkodzenie. Lekarz musi też zbadać pacjenta, by wykluczyć wystąpienie ewentualnych okresowych infekcji, która mogłaby ukryć objawy niepożądane.
Korzyści z odczulania
Każda immunoterapia ogranicza stopień wrażliwości chorego pacjenta na alergen uczulający i redukuje uciążliwe symptomy, oraz naprawia zaburzenia w funkcjonowaniu układu immunologicznego.
Np. odczulanie na kurz nie tylko znacznie zmniejsza, a nawet całkowicie eliminuje objawy alergii. Leczy również samo schorzenie. Co więcej, pacjenci po immunoterapii na roztocza rzadziej reagują również na inne rodzaje alergenów. Metodę tę stosuje się też u chorych z nieżytem nosa lub astmą, ponieważ bardzo skutecznie leczy oba te schorzenia.
