Kiedy jest wskazana i jak się najlepiej przygotować do jej wykonania?
Czym jest chemioterapia?
Chemioterapia jest jedną z metod leczenia wykorzystywaną w zwalczaniu chorób nowotworowych, oraz chorób wywołanych przez pasożyty i drobnoustroje. W zależności od stadium zaawansowania raka, może być terapią podstawową lub wspomagającą chirurgię onkologiczną lub radioterapię. W kuracji chemicznej stosowane są leki cytostatyczne, dostarczane do organizmu na kilka sposobów: domięśniowo lub dożylnie. Zadaniem farmaceutyków jest zniszczenie komórek rakowych i zapobieganie rozwijaniu się nowotworów.
Rodzaje chemioterapii
Biała chemioterapia jest mało agresywnym rodzajem terapii pacjentów onkologicznych, który polega na podawaniu bleomycyny. Ten lek nie powoduje toksycznego działania na szpik kostny.
Czerwona chemioterapia koncentruje się na podawaniu leków z grupy antracyklin dożylnie. Niestety, ma on toksyczne działanie na serce. Chemia czerwona jest wskazana jest przy leczeniu białaczki, nowotworów piersi, gruczołu krokowego, pęcherza moczowego, oraz schorzeniach układu krwionośnego.
Chemioterapia żółta opiera się na trzech cytostatykach: 5-fluorouracylu, cyklofosfamidu, metotreksatu. Są to środki stosowane głównie jako leczenie uzupełniające w terapii nowotworów piersi.
Chemia platynowa, inaczej cisplatyna, jest to nieorganiczny związek platyny o działaniu cytostatycznym. Wskazaniem do terapii platynowej jest m.in. leczenie bardzo zaawansowanego lub przerzutowego raka jąder, nowotworów jajników, pęcherza moczowego oraz zaawansowanego raka płuc.
Przebieg chemioterapii
Lekarz prowadzący ustala indywidualny schemat cykli dla każdego pacjenta. Kuracja ma zwykle formę kilkudniowych sesji. Następuje po przerwa regeneracyjna, wspomagająca odbudowę zdrowych komórek leczonego narządu. Terapia może być prowadzona zarówno w domu, przychodni, ambulatorium albo szpitalu.
O wyborze miejsca decyduje stan chorego oraz zakres przyjmowanych leków. Po pierwszej chemii konieczny jest krótki pobyt w szpitalu, aby monitorować przebieg reakcji organizmu na kurację. Kuracja farmakologiczna oddziałuje niezwykle intensywnie na komórki rakowe, dlatego możliwe pogorszenie samopoczucia po chemioterapii świadczy o nadwrażliwości organizmu na stosowane leczenie.
Dolegliwości występujące związane ze stosowaniem chemii, m.in. nudności, zaparcia, biegunka, wypadanie włosów prowokują pytanie, jak przetrwać chemioterapię? O efektach i przebiegu kuracji niejednokrotnie decyduje nastawienie chorego. Pozytywne myślenie i optymizm oraz wsparcie rodziny mogą wpłynąć na przyspieszenie powrotu do zdrowia.
Wskazania do rozpoczęcia chemioterapii
- obecność komórek nowotworowych w orgazmie,
- niszczenie mikroprzerzutów,
- możliwe zastosowanie po zabiegach chirurgicznych, w celu całkowitego usunięcia komórek rakowych,
- zatrzymanie wzrostu dalszych komórek nowotworowych,
choroby wywołanej przez pasożyty i drobnoustroje, m.in. zarażenie nicieniami, wągrzyca, - zmniejszenie masy guza w pierwszym etapie terapii skojarzonej przed zabiegiem chirurgicznym.
Przeciwwskazania do chemioterapii
- podeszły wiek pacjenta,
- wczesny stopień zaawansowania nowotworu, kiedy można jeszcze stosować inne terapie,
- przeciwwskazania internistyczne,
- ciąża oraz karmienie piersią,
- nasilenie niekorzystnych objawów po chemioterapii uniemożliwiających prawidłowe funkcjonowanie pacjenta,
- brak zgody chorego.
Jak się przygotować do chemioterapii?
Ponieważ chemioterapia jest bardzo wyniszczająca dla organizmu, należy zadbać o jego prawidłowe nawadnianie oraz lekkostrawną dietę. Przed rozpoczęciem kuracji konieczne jest poinformowanie lekarza o rodzaju przyjmowanych leków, ograniczenie spożywania alkoholu oraz zaprzestanie palenia i ostawienie innych używek.
Warto mieć także na względzie nieco gorsze samopoczucie po chemii i wcześniej poprosić bliskich o ewentualne zorganizowanie transportu do szpitala lub pomoc w opiece nad dziećmi, czy w obowiązkach domowych.
Korzyści z chemioterapii
Chemioterapia oddziałuje intensywnie na cały organizm i dociera do najodleglejszych miejsc, niszcząc napotkane po drodze komórki nowotworowe. Kuracja stosowana samodzielnie lub w połączeniu z inną metodą leczenia onkologicznego, sprawia, że z roku na rok wzrasta liczba pacjentów powracających do zdrowia po ciężkich chorobach.
