Cytomegalia jest powodowana przez wirusa cytomegalii (CMV), który bytuje w organizmie człowieka i uaktywnia się, gdy słabnie odporność organizmu gospodarza. Zakażona przez wirusa cytomegalii komórka powiększa się nawet 40-krotnie i zawiera charakterystyczne wtręty zlokalizowane wewnątrz jądra oraz w cytoplazmie. Choroba ta ma dość długi okres wylęgania – od trzech tygodni do nawet trzech miesięcy. Wirus cytomegalii po ustąpieniu objawów choroby pozostaje nadal w organizmie w tzw. formie utajonej. W okresie obniżonej odporności ustroju może znów się uaktywnić, dając w efekcie obraz charakterystycznej infekcji wirusowej.
Cytomegalia – objawy
Zakażenia cytomegalią możemy podzielić na wrodzone i nabyte. Nabyte z kolei na pierwotne i wtórne. Zakażenie pierwotne w 90% przypadków przebiega bezobjawowo lub w łagodnej postaci mononukleozopodobnej. U ok. 10% przypadków cytomegalii objawy to podwyższona temperatura ciała, która może utrzymywać się do 30 dni. W cytomegalii objawy to również zmęczenie, ból głowy oraz ból mięśni. Objawami cytomegalii jest również kaszel i ból gardła. Objawami towarzyszącymi cytomegalii jest zapalenie gardła i powiększenie węzłów chłonnych szyi. Czasem do objawów cytomegalii dochodzi powiększenie wątroby i śledziony, a także anemia hemolityczna i trombocytopenia. Zakażenia wtórne spowodowane są odmiennym typem wirusa cytomegalii lub uczynnieniem (reaktywacją) zakażenia przebytego. Cytomegalia w ciąży może doprowadzić do poronienia, porodu przedwczesnego, urodzenia martwego dziecka lub dziecka z zespołem wad wrodzonych. Cytomegalia w ciąży daje inny obraz choroby w zależności od okresu ciąży, w którym doszło do zachorowania na cytomegalię.
Cytomegalia – diagnostyka i leczenie
Przeprowadza się badania krwi i moczu pacjenta. We krwi oceniany jest poziom przeciwciał w klasie IgG i IgM przeciw cytomegalii – tzw. serologię. Przeciwciała IgM mogą przetrwać we krwi do 18 miesięcy od pierwotnej infekcji. Ich obecność oraz znaczny wzrost przeciwciał IgG świadczą o istnieniu pierwotnej infekcji. Wykrycie przeciwciał u kobiety na kilka miesięcy przed ciążą świadczy o przejściu przez nią tej choroby, a obecne przeciwciała chronią ją przed świeżą infekcją i czynią zakażenie płodu mało prawdopodobnym. Cytomegalia w ciąży jest rzadko rozpoznawana ze względu na to, że zakażenie przez wirusa cytomegalii przebiega bezobjawowo. Rozpoznanie cytomegalii dotyczy zwykle noworodków z wadami wrodzonymi lub objawami zakażenia uogólnionego. Jeżeli nie występuje u chorego obniżenie odporności, nie jest podejmowane żadne leczenie, ponieważ organizm sam potrafi sobie poradzić z cytomegalią. Leczenie wprowadza się u noworodków z udokumentowaną objawową cytomegalią. Polega ono na podaniu leku hamującego replikację wirusa cytomegalii i trwa ok. 2 tygodni. Dłużej trwające leczenie, do 3 tygodni, przebiega przy cytomegalii układu nerwowego. Niemowlę, u którego rozpoznano cytomegalię, musi pozostawać pod opieką pediatryczną do ukończenia pierwszego roku życia, aby kontrolować, czy wirus cytomegalii się nie uaktywnił, ponieważ podawany lek nie zabija wirusa cytomegalii, lecz tylko hamuje jego namnażanie.
